Bộ trưởng Đào Ngọc Dung:

Nguồn kinh phí công đoàn giữ vai trò quan trọng

(Dân trí) - Theo Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung, nguồn kinh phí công đoàn thực hiện hai mục tiêu lớn là chăm lo đời sống của người lao động và chi cho tổ chức, bộ máy hoạt động của tổ chức công đoàn.

Nhất trí nguồn thu phí công đoàn 2%

Thảo luận tại tổ ngày 8/6 về dự thảo Luật Công đoàn sửa đổi, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, vấn đề kinh phí công đoàn được tổ chức công đoàn quan tâm nhiều nhất trong quá trình sửa Luật.

Kinh phí công đoàn bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động là do doanh nghiệp, người sử dụng lao động đóng góp.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhất trí việc duy trì nguồn thu kinh phí công đoàn 2% như hiện tại. Điều này phù hợp với Nghị quyết số 02 là "Duy trì nguồn lực hiện có; thu kinh phí công đoàn và khuyến khích xã hội hóa nguồn lực để công đoàn thực hiện tốt nhiệm vụ được giao".

Theo Bộ trưởng, việc duy trì nguồn thu phí công đoàn 2% cũng là vấn đề có tính lịch sử, thực tiễn pháp luật của nước ta đã quy định, duy trì từ Luật Công đoàn năm 1957 đến nay đang ổn định và phù hợp với thể chế chính trị của nước ta.

Đặc biệt, nguồn kinh phí này giữ vai trò quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong việc bảo đảm nguồn tài chính để Công đoàn Việt Nam, nhất là công đoàn cơ sở hoạt động, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình, chăm lo phúc lợi xã hội cho người lao động.

Nguồn kinh phí này thực hiện hai mục tiêu lớn là chăm lo đời sống của người lao động và chi cho tổ chức, bộ máy hoạt động của tổ chức công đoàn. Bởi, tổ chức công đoàn hoạt động không lấy từ ngân sách nhà nước.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu, trong thực tiễn, chỉ còn vài quốc gia như Trung Quốc, Việt Nam duy trì hình thức này.

"Bản thân 2% là một sắc thuế, chứ không phải đơn thuần. Vì vậy, tôi tán thành ý kiến của Ủy ban Xã hội là cần phải báo cáo xem việc sử dụng 2% kinh phí công đoàn thời gian qua như thế nào, mặt được và chưa được ra sao?", Bộ trưởng đề nghị.

Theo Bộ trưởng, kinh phí công đoàn cần phải có kế hoạch định kỳ, có thời gian nhất định kiểm toán nhà nước hoặc thanh tra.

"Là một sắc thuế phải quản lý theo sắc thuế, không phải "ào ào" muốn ai quản lý thì được đâu. Sử dụng kinh phí công đoàn như thế nào, thậm chí sau này phải báo cáo Quốc hội cho định hướng…", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Công đoàn sửa đổi (Ảnh: HL).

Theo Bộ trưởng, tới đây, không chỉ có công đoàn, mà còn các tổ chức người lao động khác thì vấn đề kinh phí công đoàn cần lưu tâm hơn nữa.

Bộ trưởng dẫn lại dự thảo Luật về việc phân phối 2% kinh phí công đoàn. Kinh nghiệm các quốc gia có nhiều tổ chức của người lao động thì họ thành lập Ủy ban điều phối nguồn kinh phí. Do đó, Bộ trưởng cho rằng, việc điều phối này nên giao cho Chính phủ quy định chi tiết để linh hoạt, mềm dẻo, hài hòa, hiệu quả hơn.

Cơ quan soạn thảo đề xuất 2 phương án quy định tỷ lệ sử dụng kinh phí công đoàn giữa các cấp công đoàn. 

Phương án 1: Giao Chính phủ quy định cụ thể tỷ lệ sử dụng kinh phí công đoàn giữa công đoàn cấp trên với công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp.

Phương án 2: Xác định cụ thể công đoàn cấp trên sử dụng 25%, công đoàn cơ sở và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp sử dụng 75%.

Cần đánh giá kỹ việc gia nhập công đoàn của người nước ngoài

Về quyền gia nhập công đoàn của người lao động nước ngoài tại Điều 5, Bộ trưởng nhận định, đây là vấn đề lớn và hệ trọng. Hiện nay, người nước ngoài làm việc cho Việt Nam là 140.000 người, chủ yếu là nhà quản lý, chuyên gia, lao động trình độ cao. Trong điều kiện đầu tư nước ngoài vào nước ta gia tăng, việc người nước ngoài gia tăng là điều cần thiết.

Theo Bộ trưởng, đây là nội dung rất mới bổ sung trong dự án luật này. Luật Công đoàn năm 2012 đã bàn vấn đề này nhưng thời điểm đó vấn đề này chưa chín, chưa rõ nên không đưa vào. Vì vậy, Bộ trưởng đề nghị nội dung này cần đánh giá kỹ lưỡng mặt được và không được.

Bộ trưởng đặt câu hỏi công đoàn đưa vấn đề này đã tham khảo bản thân người lao động nước ngoài chưa? Họ có muốn tham gia không?

"Nếu như chúng ta tạo điều kiện, để người nước ngoài tham gia vào, khi công đoàn có thành viên là người nước ngoài trong trường hợp thêm các quyền liên kết xử lý như thế nào?", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.

Cần đánh giá kỹ lưỡng những điểm mới của dự luật (Ảnh minh họa: Nguyễn Sơn).

Bộ trưởng nhấn mạnh việc tổ chức công đoàn là tổ chức chính trị xã hội, không phải tổ chức xã hội đơn thuần. Khi người nước ngoài tham gia thành viên của công đoàn sẽ có quyền, nghĩa vụ tuân thủ luật và điều lệ công đoàn.

Người đứng đầu ngành Lao động -Thương binh và Xã hội tái khẳng định, đây là vấn đề lớn, nhạy cảm, quan trọng nên cần đánh giá kỹ lưỡng về tác động, đặc biệt liên quan an ninh, chính trị trật tự an toàn xã hội…

Về việc gia nhập công đoàn Việt Nam của tổ chức người lao động tại doanh nghiệp, vấn đề này được nêu tại Hội nghị Trung ương 6, Bộ luật Lao động đã quy định. Vì vậy, việc đưa nội dung này vào dự luật có cơ sở, đảm bảo thống nhất hệ thống pháp luật, đặc biệt luật lao động 2019.

Theo Bộ trưởng, hiện nay, chúng ta chưa cho phát triển tổ chức lao động khác ngoài công đoàn ở doanh nghiệp. Thời gian tới, khi có nghị định về tổ chức đại diện của người lao động ra đời thì chắc chắn là trong một doanh nghiệp, có thể không chỉ công đoàn mà có thể có các tổ chức khác.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, các tổ chức khác tham gia vào tổ chức công đoàn và chịu sự điều phối, lãnh đạo của tổ chức công đoàn là tốt, điều này thực hiện đúng tinh thần của Bộ Chính trị, của Hội nghị Trung ương 6 nhằm thu hút người lao động và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp tham gia công đoàn.

Vì vậy, Bộ trưởng đề nghị phân tích ưu nhược điểm từng phương án cho đầy đủ, toàn diện hơn.