Người dân tại Thái Nguyên dùng phao, xuồng tự chế bơi ra ngoài nhận lương thực được chính quyền địa phương hỗ trợ (Ảnh: Hữu Khoa).

"Điều này không chỉ khiến danh tiếng của riêng cá nhân đó bị hủy hoại nghiêm trọng mà còn gây mất niềm tin trong xã hội, khiến những người hoạt động trong cùng lĩnh vực bị ảnh hưởng theo.

Để khắc phục điều này, họ cần hành động ngay lập tức bằng những cách như xin lỗi, ủng hộ lại đúng số tiền như họ đã công bố, thành tâm tham gia vào công tác cứu hộ, khắc phục sau thiên tai… Tuy nhiên, đây cũng chỉ là hành động nhằm xoa dịu dư luận, rất khó để tạo dựng lại danh tiếng cá nhân", ông Tú nói.

Vị chuyên gia nhận định, ngày nay độ xác thực của các thông tin trên mạng xã hội là một vấn đề vẫn còn nan giải.

"Thông tin trên mạng xã hội là vô vàn và có thể làm giả được không khó khăn gì. Chúng ta chỉ nên tin vào những thông tin đã được các cơ quan chính quyền, địa phương hoặc báo chính thống xác minh", ông nhấn mạnh.

Nghiêm trị hành vi "xén" tiền từ thiện

Theo luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn luật sư TPHCM), hành vi ăn chặn tiền từ thiện không chỉ trái đạo đức và còn vi phạm pháp luật. Tùy theo mức độ vi phạm, người thực hiện hành vi ăn chặn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Điểm c, khoản 1, Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định người thực hiện hành vi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản; đến thời điểm trả lại tài sản do vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng, mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả, sẽ bị phạt 2-3 triệu đồng.

Nếu có đủ yếu tố cấu thành tội phạm, tùy theo tính chất hành vi, hậu quả, thủ đoạn, động cơ, mục đích, người thực hiện hành vi ăn chặn tiền từ thiện có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017, người thực hiện hành vi có thể đối mặt với khung hình phạt cao nhất lên đến 20 năm tù hoặc tù chung thân.

Ngoài ra, họ còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017, với khung hình phạt cao nhất lên đến 20 năm tù.

Đồng thời, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền đến 100 triệu đồng; cấm đảm nhiệm chức vụ; cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định 1-5 năm; tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Theo luật sư Trần Minh Hùng, việc cá nhân cố tình chỉnh sửa thông tin về số tiền chuyển khoản để khoe khoang là thể hiện mục đích vụ lợi, trục lợi cá nhân, thổi phồng, đánh bóng tên tuổi, tạo tương tác trên mạng xã hội… Đó chính là hành vi vi phạm pháp luật.

Điểm a, khoản 1, Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP được sửa đổi bởi Nghị định 14/2022/NĐ-CP quy định, cá nhân sử dụng mạng xã hội để thực hiện hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân, sẽ bị phạt tiền 5-10 triệu đồng.

Nếu cá nhân có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội cố tình chỉnh sửa hình ảnh thông tin chuyển khoản giả mạo, đăng tải lên mạng xã hội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, cá nhân đó có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Theo quy định tại Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017, cá nhân có thể đối mặt với khung hình phạt cao nhất lên đến 7 năm tù.